ما در این مقاله به بررسی یکی سوالات مهم که لامپ رشد گیاه(روشنایی رشد گیاه) چیست خواهیم پرداخت. دلیل این بررسی، به اشتباه توضیح دادن، بعضی از همکاران در فضای مجازی است، که هموطنان را به اشتباه هدایت می کنند، تا بتوانند محصول غیر استاندارد خود را در بازار بفروش برسانند و موجب هدر رفتن هزینه و زمانه هموطنان خود می شوند، که نورسل در این مقاله به طور کامل به این مسئله پرداخت خواهد کرد.
این مقاله به بررسی یکی سوالات مهم که لامپ رشد گیاه چیست می پردازیم. روشنایی رشد گیاه یک منبع نور مصنوعی ویژه است که باعث رشد گیاهان می شود.
لامپ رشد گیاه چیست؟
روشنایی رشد گیاه عبارت است از یک منبع نور مصنوعی ویژه که باعث تحریک رشد اپتیمم گیاهان از طریق ساطع کردن طیف الکترومغناطیس مطلوب برای فتوسنتز می شود. لامپ رشد گیاه در مکان هایی بکار گرفته می شود؛ که نور طبیعی وجود ندارد و یا نیازمند تدارک نور مکمل باشند. بعنوان مثال: در ماه های زمستان زمانی که ممکن است، نور کافی در ساعات متمادی از روزش برای رشد بهینه گیاهان فراهم نباشد؛ آنگاه لامپ رشد گیاه برای افزایش زمان دسترسی گیاهان به نور استفاده می گردد. لامپ رشد گیاه تلاش می کند تا طیفی از نور را مشابه تشعشع خورشید فراهم سازد، یا طیفی از نور که کلیه نیازهای گیاهان را برای رشد بهینه گیاه در اختیار بگذارد. لامپ رشد گیاه را مثل هرمنبع نوری میتوان، از نظر مشخصات به ۲ بخش کلی تقسیم کرد:
۱: بخش فنی الکترولایت (در لامپ رشد گیاه)
بخش فنی الکترولایت که در تمام منابع نوری موجود و بر اساس توان خروجی آن منبع اختصاص داده می شود.
برای مثال:
هیت سینک یا خنک کننده که اکثرا با قاب و ظاهر منبع نوری یکسان می باشد؛ و یا در وات های بالای خروجی نور از فن نیز استفاده می شود.
پی سی بی یا برد الکترونیکی منبع نوری
چیپ ها یا دیودهای نورانی که در ۳ دسته اصلی ال ای دی ها، اس ام دی ها و سی اوبی ها دسته بندی می شود که تفاوت های فنی و قیمتی زیادی بین آنها وجود دارد. که مدل های لامپ رشد گیاه هم دارند اما با تاثیر کم.
توان خروجی دیودهای نورانی یا چیپ های نورپردازی؛ مانند لومن و میل چیپ اصلی(اندازه چیپ) و میزان لوکس نوری خروجی آنها می باشد. تمام محصولات رشد گیاه نورسل توان و خروجی آنها مشخص شده است؛ که در مشخصات محصولات قابل مطالعه است.
مبدل های الکتریکی و الکترونیکی(درایورها)؛
و صد البته کیفیت و برند سازنده این قطعات؛
و…
۲: بخش کاربردی یا تخصصی نور
این بخش از مشخصات یک روشنایی رشد گیاه است، که تعیین کننده تفاوت میان منابع نوری مختلف از نظر خروجی مدنظر می باشد. که در خرید لامپ رشد گیاه به این مورد توجه شود.
انسان ها همیشه در تلاش بوده اند؛ برای شبیه سازی از طبیعت و بهره مندی بیشتر از این نعمت الهی هستند. ولی تا چه حد تا به امروز در این امر موفق بوده ایم؟
شبیه سازی، در اصل ایده بدی نیست؛ اینکه دانشمندان بتوانند از طبیعت به درستی استفاده کنند و سودی برای انسان ها داشته باشد جذاب است.
همانطور که میدانیم منبع نور در جهان خورشید است که لامپ رشد گیاه(روشنایی رشد گیاه) هم شبیه ساز نور خورشید است. اولین قدم در مسیر شبیه سازی نور را حتما شنیده اید؛ و در آخرین دستاوردهای تکنولوژی علاوه بر توانایی در افزایش قدرت خروجی نور چه بوسیله مشخصات خود منبع نوری چه بوسیله لنزها و عدسی ها، دستیابی به تفکیک طیف نوری که مشخصه و المان اصلی نور خورشید است شده ایم.
طیف نوری ماهیت اصلی یک نور است و باید در خرید لامپ رشد گیاه به طیف توجه شود. که خود دارای مباحث بسیار تخصصی و کاربردهای بسیاری می باشد، که مجال مطرح آن در این مقاله نمی باشد. کافیست بدانید؛ نور جزئی از موج الکترومغناطیس است، که از طول ۰ تا ۱۰۰۰ گسترده میشود. بخش عمده ای قابل دید برای ما بخشی دیگر غیر قابل دید و بخشی مضر و بخشی مفید می باشد. که حتی بخش های مضر آن هم در صنایع مختلف مورد استفاده و مفید واقع می شود.
طیف سنجی رنگ ها در لامپ رشد گیاه
UVC محدوده ماورابنفش است و برای گیاهان مضر است(۲۸۰-۲۰۰ نانومتر).
شامل نور مضر ماورابنفش UVB است که باعث محو شدن رنگ گیاه می شود(۳۱۵-۲۸۰ نانومتر).
محدوده نور ماورابنفش UVA است که برای گیاهان نه مضر است نه مفید(۳۸۰-۳۱۵ نانومتر).
شروع طیف نور مرئی، جذب کلروفیل آغاز می شود(۴۰۰-۳۸۰ نانومتر)
این محدوده شامل باندهای بنفش، سبز و آبی است. جذب کلروفیل و نفوذ قوی فتوسنتز رخ می دهد(۵۲۰-۴۰۰ نانومتر).
این محدوده شامل باندهای سبز، زرد و نارنجی است و کمتر توسط رنگدانه ها جذب می شود(۶۱۰ـ۵۲۰ نانومتر).
این محدوده باند قرمز است.مقدار زیادی از جذب توسط کلروفیل رخ می دهد و تاثیر قابل توجهی بر فتوسنتز دارد(۷۲۰ـ۶۱۰ نانومتر).
جذب کم توسط کلروفیل در این محدوده وجود دارد. گل و جوانه زنی تحت تاثیر قرار می گیرد. در پایان باند محدوده مادون قرمز شروع می شود(۱۰۰۰ـ۷۲۰نانومتر).
محدوده مادون قرمز همه انرژی جذب میشود و در این نقطه به گرما تبدیل می شود.
لازم به ذکر است؛ تاثیرات بسیار زیاد نور خورشید بر رشد گیاه دارد که از موارد قابل ذکر دفع بسیاری از آفات و بیماری ها از گیاهان می باشد.
آیا این طول موج ها برای انسان مضر است؟
طیف های مضر برای انسان از طول موج زیر ۴۰۰ و بالای ۸۰۰ است. همانطور که در بالا مشاهده می کنید از محدوده ۴۰۰ رشد رویشی آغاز می شود.پس یک لامپ رشد گیاه مورد استفاده در محل کار و زندگی انسان ها قطعا علاوه بر داشتن طیف های لازم بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ نانومتر از طول موج الکترومغناطیسی که دارای طول موج های مضر نبوده؛ و این امر با رنگ نور یا ادای تولید کننده یا فروشنده قابل تشخیص نیست. و تنها راه آن تست طیف سنجی با دستگاه مخصوص و دارای قابلیت امکانپذیر است.
از دیگر موضوعاتی که در این مقاله بیان کردیم؛ بحث لوکس نوری یا شدت نوری است. اگر از تعاریف فنی لوکس نوری گذر کنیم، لوکس نوری از ۲ جهت برای ما مهم است؛ اول قدرت تابش منبع نوری، دوم میزان نوری گیاهان که باز به ۲ دسته نور دوست و سایه دوست بر اساس زادگاه اصلی آن گیاه و نوع آن بستگی دارد که در چراغ رشد گیاه مورد استفاده است.
لوکس نوری با ۳ مقوله قابل کنترل برای گیاهان
فاصله منبع از گیاه
لنزهای نورپردازی
فیلترهای مصنوعی نور
برای تنظیم این امر باید لوکس نوری منبع، در فواصل استاندارد مشخص شود. همچنین نیاز نوری گیاهان شناخته و دسته بندی میشوند. لوکس نوری را می توان با دستگاه لوکس متر و حتی با برخی از گوشی های همراه هوشمند تست کرد که مورد دوم بدلیل ضعف سنسورها مورد مناسب و اصولی در چراغ رشد گیاه نیست.
در پایان؛ با تمام مواردی که ذکر شد میتوان به این نتیجه رسید که یک لامپ رشد گیاه بستگی به مسائل و مشخصه های متعددی دارد . و با تغییر هرکدام می تواند تاثیر پذیری مثبت یا منفی داشته باشد.
فتوسنتز یعنی چه و تأثير نور بر آن
نور محرك اصلي واكنش فتوسنتز است و افزايش آن موجب افزايش فتوسنتز و در نتيجه افزايش رشد گياهان مي شود. طيف كامل نور را از طريق شمارش فوتون هايي counting photon كه در ناحيه نور فعال در فتوسنتز وجود دارند، محاسبه مي كنند. اندازه گيري طيفي كه از منبع نور ساطع مي شود، توسط منحني حساسيت سنجي طيف نور با مقياس w/PLm انجام مي پذيرد. اين منحني را از طيف جذبي كلروفيل كه انرژي داخلي برگ هاي گياه را تأمين مي كند، بدست مي آورند.
عوامل محيطي factors environmental تأثيرات مهمي بر فتوسنتز و كارآيي نور ( لامپ رشد گیاه) دارند. مهمترين اين عوامل عبارتند از :
عوامل محیطی تاثیرات فتوسنتز
تأثير کربن دی اکسید: CO2 ميزان دي اكسيد كربن موجود در هوا برابر با 005 پي پي ام ppm يا قسمت در ميليون معادل 500/5 درصد از حجم اتمسفر است. مقدار CO2 داخل گلخانه ها مي تواند تا 255 پي پي ام كاهش يابد و آن به مقدار حضور مواد غذايي مورد نياز گياهان، نور كافي و كمبود تهويه بستگي دارد. دي اكسيد كربن را مي توان بصورت گاز و يا از طريق احتراق تأمين نمود. با افزايش غلظت CO2 به 055 پي پي ام بر سرعت فتوسنتز افزوده مي گردد.
تأثير حرارت: حرارت heat از عوامل مهم انجام فتوسنتز است. فرآيندهاي متابوليكي از جمله فتوسنتز در شرايط حرارتي اپتيمم افزايش مي يابند. آنزيم هاي دخيل در فتوسنتز در حرارت هاي پائين غير فعال مي گردند. گياهان در حرارت هاي باال دچار خسارت مي شوند.
تأثير عناصر غذايي: كمبود عناصر غذاييnutrition ، سميّت و ساير استرس ها مي توانند از مقدار فتوسنتز گياهان بكاهند. بعنوان مثال: كمبود عنصر آهن به كلروزيس زردي برگ ها منتهي مي شود كه نتيجه فقدان كلروفيل كافي در اثر كاهش وقوع فتوسنتز است.
تأثير آبياري: وجود آب كافي در گلخانه ها كه از طريق آبياری irrigation تأمين مي گردد، از الزامات وقوع واكنش هاي فتوسنتزي است. زمانيكه گياهان دچار كمبود رطوبت مي گردند، روزنه هاي هوايي استومات خود را مي بندند تا از اتالف آب جلوگيري كنند. بسته شدن “استومات ها” از تبادالت گازي نيز جلوگيري مي كند لذا مانع تدارك CO2 مورد استفادۀ فتوسنتز مي شود. كمبود رطوبت قابل دسترس گياهان از طويل شدن سلول ها نيز مي كاهد. وقوع خشكي متوسط باعث كوچك شدن اندازۀ پيكره گياهان مي شود.
برای خرید و دیدن محصولات نورسل که طیف سنجی شده اند و دارای یکسال گارانتی هستند اینجا کلیک کنید.
